Gọi tên con gái đến lần thứ ba trong hương khói mịt mù, Thông như sụm người bên nấm mộ chưa xanh cỏ với nhiều vòng hoa trắng đã héo rụi. Tấm thân vạm vỡ rung lên trong những tiếng nấc quả không xứng chút nào với dáng vẻ võ biền, nếu như không bỗng dưng để lộ ra những múi mỡ đã tới thời kỳ chảy xệ ra trên cằm, dưới bụng khiến người ta phải thương hại... Hồi lâu như thế, khi tiếng chuông chùa thu không lơ lửng, Thông mới gượng đứng dậy, đi thất thểu vào làng. Nhiều năm qua, Thông không về quê. Chỉ có đận này, đưa tiễn đứa con gái yêu dại dột vắn số, ông mới có dịp ung dung thăm thú họ hàng xa, gặp gỡ đôi người bạn cũ thời ngất ngưởng lưng trâu la hét khản cổ. Những lúc đó, ông xuất hiện như một ông Thiện đồ sộ ngoài chùa, nén nỗi đau riêng giãi bày mối quan tâm đến sinh hoạt mọi mặt của cố hương- cố nhiên là đặc biệt chú tâm tới lĩnh vực văn hóa làng xã, do nếp nghề nghiệp... Một cách lần lượt, theo đúng quy trình, ông đi từ thư ký Ủy ban lên Vụ trưởng, rồi Thứ trưởng của một Bộ nắm giữ cả vong hồn lẫn hình thái văn hóa của toàn xã hội. Ông chẳng về quê, bởi mối dây hệ trọng còn rất ít ỏi, nếu không muốn nói là chẳng còn gì - ngoài họ mạc bắn canon mới tới. Mồ mả cụ kỵ, ông bà, cha mẹ, ông đã dầy công quy tập về một công viên vĩnh hằng sang cách Thủ đô chưa đầy 40 phút xe du lịch đời mới. Ông đưa thây con gái về quê là theo lời dối dăng bằng di bút của nó. Nhớ đến di bút con gái, ông lại tối xầm mày mặt. Ông muốn quên đi, mà mỗi ngày chúng như càng in hằn trong tâm tưởng mệt mỏi và hoảng loạn của ông. Và điều quái quỷ nhất là, cái quang cảnh quê hương dường đã mờ mịt sương khói trong ông chẳng hiểu sao bỗng đựơc "vén mây giữa trời", như đựơc tắm gội bằng một thứ ánh sáng mới lạ ông chưa từng biết tới, kể cả trong thời thơ dại... Mấy hôm trước, đi theo đám tang con gái có cả một đội quân nhạc do ông mời về, khi diễu qua cổng chùa, ông chợt thấy ớn lạnh khắp người, và một luồng ánh sáng ký ức chộp xuống tựa tia chớp - lúc ông thoáng thấy đối diện chùa là một ngôi nhà cổ, ngoài cổng nằm yên ắng một con chó đá cũ. tuồng như, tự thuở nào, kiếp nào xa xăm lắm, đã có một ai nói cho ông nghe về con chó đá này... Ông nghĩ suốt từ đấy ra tới tha ma. Về tới Hà Nội cũng vắt tay lên trán nghĩ cả đêm. Nghĩ mãi không ra. Hôm nay về quê, sau khi rời mộ con gái, Thông lại đi tới ngôi nhà nọ, như một thôi thúc bí ẩn không sao cưỡng nổi. Trong ánh chiều tà của làng quê nghèo, khi nỗi xót thương con chưa dịu lại, lần trước nhất trong đời ông thấu hiểu thế nà sự đơn chiếc và yên lặng của kiếp người. Bên con chó đá hiền lành sứt sẹo phơi mưa nắng tự bao giờ đương nhắm nháp cái ánh sáng mờ mờ nhân ảnh phủ khắp thân mình, ông chợt nhớ lại rõ mồn một giọng khê nồng thuốc lào của một người đàn ông: "Nếu cùng bất đắc dĩ mà có con đường đâm thẳng vào nhà, hay có đền chùa ở trước nhà, thì cần phải chôn ở trước nhà một con chó đá, hoặc treo một cái gương ở trên cửa chính để yểm tà khí, một học giả nước ta đã dạy thế đấy!" Những ánh chớp lóe sáng tựa đèn Flah của cánh nhà báo những lần ông tới hội nghị cùng Bộ trưởng hay một yếu nhân nào đó. Trước mắt Thông hiện lên dần một người đàn ông khắc khổ dáng nhà nho. Ông ta xoa đầu con mực nằm khoanh bên cạnh mình và tâm tình như với một người bạn: "Mi chỉ coi được phần dương thôi, muốn canh phòng phần âm thì ta phải ''nuôi'' chó đá, hiểu chưa?" Ngôi nhà ba gian có tường đá ong bao quanh, có cánh cửa bức bàn sao mà quen thuộc, thân yêu thế! Cả dãy hàng hiên chạy suốt mặt tiền nữa, ở đó có mắc chiếc võng, trên đó, người đàn ông thường nằm đọc sách và ngâm nga những câu thơ của chính mình, bên cạnh là con mực nằm ngoan ngoãn. Trong căn buồng đen tối chất đầy sách, có hai cọc sách dày bằng giấy bản toàn chữ Nho. Có lần người đàn ông lấy ra một cuốn sách, phủ nhẹ bụi khiến con mực lúc nào cũng cuốn chân ông phải thở phì và hộc khẽ lên một tiếng như trách yêu chủ. Ông chủ biết ý, xoa đầu nó: "Thôi nào, tao xin lỗi". Nó từng chứng kiến ông chủ thắp hương thành kính, rồi cầm một cuốn sách giấy bản ố vàng ấp lên ngực khấn: "Lạy vua Từ Hải, lạy vãi Giác Duyên, lạy tiên Thúy Kiều...". Qua những lời trò chuyện của con cái ông chủ với láng giềng, mực biết rõ lai lịch ông: ông từng tham dự lính huyện, bị thương, khi hòa bình lập lại, ông được đi tĩnh dưỡng, rồi chuyển ngành đi học trường HTX mua bán Trung ương. Đang học thì ông bị gọi về trong cuộc "chấn chỉnh tổ chức và Cải cách ruộng rẫy" động địa kinh thiên, bị giam lỏng tại đình để viết kiểm thảo về tội: tham dự Quốc dân đảng, gia đình thành phần bóc lột. Xét cho cùng, ông chủ vẫn còn hơn ối người bị oan sai khác: bị con đấu tố, bị đập đầu vào tường, bị đạn Muscơtông bắn phọt óc!... Những ngày đó, mực hay chạy tới đình, ghé mắt qua chấn song gỗ tròn nhẵn bóng để nhìn trộm ông chủ thân thương. Còn tới đêm, nhớ ông chủ, nó lại ra cổng, đứng cạnh con chó đá để sủa lên những tiếng thê thiết như chó con lạc mẹ. Có khi, nó đứng đối diện với con chó đá để sủa, như sủa thi với tiếng kêu lặng im mơ hồ bị tru di tự thuở nào của chó đá... Đến khi được thân oan, ông chủ được cử đi làm mướn tác sửa sai. Mực đã nghe ông ngâm một mình những bài thơ hồi bị giam lỏng, sau khi sang những năm tháng bị giặc khủng bố, tề hành tội: ...Một mình trăn trở canh chầy Nào ai có thấu lòng này oan Nằm đây trải mấy tháng liền Nỗi lòng ai thấu ưu phiền cay chua... ...Gậy mình đập trúng lưng mình Đem tình giai cấp ra tình thù ta Cũng nhiều kẻ thừa cơ hám lợi Đẩy người ngay vào tội bất trung Đất bằng nổi sóng đùng đùng Nghiến răng cam chịu nỗi lòng oan Vì cao quá nên trên chẳng biết Những kẻ gần cố níu làm sai... Ông còn làm cả thơ chữ Hán, đọc sang sảng rung màng nhện: Thập niên kháng chiến kỷ công lao canh tân trung truy hóa địch tào Ư trung oan khúc thùy năng thức Duy hữu vì nhân tại vô thượng Rồi ông ngâm nga bài tự dịch thơ: Mười năm kháng chiến quả công phu canh tân liền ngay hóa lũ thù Oan này chừng có ai hay thấu Chỉ có cha già ở tít! Những lần đọc thơ đó chỉ có mực, không chỉ là kẻ xáp tuyệt đối mà còn là kẻ tri kỉ. Rồi những điều "mục sở thị", cùng những lời thơ Cảm hoài nghĩ cảnh tang hải đã qua và thói đời trước mắt bằng giọng run rẩy thiếu dinh dưỡng mà thừa mộng ảo thật tình của ông chủ giúp mực được biết nhiều nỗi khổ nhục của gia chủ không kém bị oan sai: vợ chồng ông phải tảo tần kiếm ăn từng bữa, trong khi đó, thuế nông chỉ có ba tạ hai thì bị đánh lên năm tạ; thóc già nộp thuế bị chê non nắng, bắt đem ra phơi lại; thiếu hai lạng cũng bị bắt lấy đủ, đành cho con hơ hải chạy về nhà lấy hai lạng nếp dành Tết nộp cho xong chuyện... Những ngày giáp hạt cả nhà ông méo mặt với bảy miệng ăn, chạy vạy gần xa hút chết... Nhưng sau những muộn phiền, lo âu, than thở, lòng ông bao giờ cũng lượng cả bao dong, vẫn "Ơn Đảng, Bác trước nay là thế/ Như trời bể xiết kể cho cùng". Ông tự khuyên mình và khuyên người "Chớ đem lòng oán thù", mà trái lại, "Sao bằng kết đoàn tương lân vui vầy". Mực cảm nhận hết được điều đó qua sự trìu mến thương cảm của chủ đối với mình. Mấy đứa trẻ nhà chủ cũng yêu quý mực, coi mực như một thành viên khăng khít của cái gia đình cập kênh về sinh mệnh chính trị và kế sinh nhai song tròn đầy tình thương và đầy ắp ý thức giáo dục cựu truyền. Chó khôn không chê chủ nghèo. Lẽ thường là thế. Nhưng mực còn kiêu hãnh là đã được sống trong một ngôi nhà có ông chủ mang khí phách nhà nho cao khiết, như ông từng độc thoại giữa nỗi uất hận: Chỉ muốn nuôi dân luống chờ đợi Cứu dân, trừ bạo chẳng tơ mơ Di xú, di hương...thây những kẻ Ta rồi để lại mấy vần thơ... Tiếc thay, trong một đợt đói dài sau đợt oan sai, khi đến cả thóc ranh, thóc kẹ, thóc gằn cũng chẳng còn một hạt trong nhà, con lợn nhắt phải đem cân bán, thì mực ta cũng lả dần đi vì đói, rồi ốm chết. Mực đựơc đầu thai vào một gia đình nòng cốt bần cố nông... Thông như sực tỉnh mộng Kê vàng. Mới đó mà đã hơn một Hoa Giáp! Hóa ra, kiếp trước của ông là một con chó mực nghèo và giáp tại chính làng quê chôn nhau. Mắt ông bỗng cay sè, tâm hồn chấn động. Không phải vì một mối cảm động nào. Không phải vì sự nhục nhã. Không phải vì nỗi thương tình cho thân phận mình hay thân phận những người chủ tốt bụng... Đúng hơn, chính là bởi tuốt tuột những cái đó nhào trộn dữ dội trong chiếc cối xay thời kì không phân biệt quá cố, vị lai, hiện tại. Cũng chính từ chiếc cối xay chẳng rõ ai đã phát minh ra này, ông đã vô tình đúc rút được bài học nhân sinh đắng cay: sự áp cũng có khi trở thành trò cười cho trần thế, tệ hơn, hóa ra vô nghĩa. Tuy thế, sự sát sao gần như thường pha trộn, lai tạp, đúng hơn là không suy xét của một con chó giữ nhà tựa như một tấm gương thanh khiết giúp nó nhận rõ sao là sự bất công, sự tương phản trong cái làng nó sống: giữa khi có những người như ông chủ ủ ấp bao điều tốt đẹp cho đồng loại, từng đổ máu cho đại nghiệp quốc gia mà xoành xoạch túng bấn nợ, thì lại có không ít kẻ chỉ to mồm hô khẩu hiệu, nhơn nhơn vu khống và vơ vét nhanh như chảo chớp, trong nhà lúc nào cũng thịt thà bánh trái ê hề. Con cháu họ mặt mày hý hửng, tươi tắn, khôn ngoan, không như lũ con của người tình thật ôm bồ chữ Thánh hiền và mớ lý tưởng cao siêu này, lúc nào cũng ngơ ngác vụng dại như cọng sắn khô, xanh mướt như tàu lá... Thế rồi, như một thứ bản năng dần nâng lên thành triết lý não lòng, Thông đã hoàn toàn sống trong ký ức lộn ngược của kiếp trước. Ông đã dần biết cách tạo ra hai mặt, ba mặt, thậm chí bốn mặt của Lòng kề, ngoài ra, còn biết lấy sự kề của con chó để lợi dụng, làm chiêu bài hữu hiệu trong nhiều cảnh huống. Gió chiều nào theo chiều ấy chỉ là lối sống quê mùa! kề theo kiểu bám đuôi voi hít bã mía cũng cổ lỗ rồi! Và đầu thai ở kiếp người, một con chó lên đẳng cấp Người cần biến sự sát sao hóa ra một thứ nghệ thuật trác việt, thế mới bõ làm kiếp người... Đó là những tiếng thầm thì, đúng hơn, những lời kêu gào tự đáy sâu tiềm thức suốt một cuộc thế thường trực tâm niệm "quyền lực là trận mạc" của Thông. Thời đại học, Thông đã phát huy được tối đa lòng giáp và bản năng đánh hơi của loài chó bằng việc tích cực tham gia vào đội Thanh niên Cờ đỏ: Thông luôn được nêu gương thành tích tóm được quả tang những đôi trai gái sinh viên ôm hôn nhau ở xó tối, bụi cây; đặc biệt là sự thính nhạy phát hiện ra những bài thơ, câu thơ "có vấn đề" chép tay hoặc truyền tai, các tác phẩm văn chương hay chính trị "ngoài luồng" không được đưa vào giáo trình chính thống để cung cúc báo cáo đều đặn lên chi bộ lớp, đảng bộ khoa - trường. Chó vốn không có khả năng diễn xuất; con người cũng chỉ số ít có được khả năng này, nhưng Thông thì được trời thương, ban cho trọn vẹn. Khi có bạn học bị kiểm điểm lên bờ xuống ruộng, rồi bị đuổi khỏi khoa vì tội lưu trữ, truyền bá văn học nghệ thuật phản động bôi nhọ chế độ, chính Thông là người độc nhất vô nhị trong cuộc gặp chia tay ôm chầm lấy người bị anh ta hại mà khóc rưng rức. Khóc thực, chứ không cần đến Glysêrin tạo nước mắt giả mà anh bạn đạo diễn của Thông sau này hay dùng tới (để cho khuôn mặt khi khóc đỡ lệch lạc phản cảm trong ống kính!). Thông còn biết cách giãi bày lòng sát và năng khiếu diễn kịch trước cả các chị nấu ăn, khiến bao giờ anh ta cũng được dành riêng một miếng cơm cháy chảo gang to đùng - niềm ước mơ của đa số thanh niên sinh viên cái thời mà họ phải cố thực hành tốc độ ăn tập thể bát/giây để khỏi chết giấc vì đói trên giảng đường. Sau đó, Thông được cử đi thực tập sinh tại một trường đại học danh giá nước ngoài, nhờ "những thành tích xuất sắc" mà chỉ ban lãnh đạo nhà trường nội địa mới đánh giá được hết tầm quan yếu của chúng. thời gian này, Thông bắt đầu làm thơ, như một hành động tự thưởng, hơn thế, một chuyện xả hơi. Xả hơi sau những cuộc mua bán điểm, và chạy chợ như hầu hết các lưu học sinh Việt để mong có đôi tệp Đôla gài lưng phòng bị. Nhưng khác với những "quân nhân"(1) Việt thường nhật ở các chợ hàng hóa trời Tây, Thông còn chú ý "đào công sự" cho sân sau, chuẩn bị chu đáo cho những cuộc "nhảy dù" vào thế giới quyền lực sau này khi có cơ hội. Và cũng không giống các thi sĩ khác, thơ ca đối với Thông thực ra chỉ là một dụng cụ lăng-xê tên tuổi tốt nhất, và tạo điều kiện lý tưởng đánh vào tung thâm lãnh địa của những kẻ chuyên gây sự rắc rối trong những "vấn đề nhạy cảm". Nhưng chỉ cần ông "hắt hơi" ra một bài thơ, hay chỉ một ý thơ nào đó là đã có một vài nhà phê bình có số má săn đón để viết lời bình, rồi sao đàn em, nhà doanh nghiệp xoắn xuýt lấy làm vinh dự được tài trợ in thơ, được tổ chức biểu diễn thơ - nhạc thật hoành tráng cho ông ở những nơi mà các thi sĩ, nhạc sĩ thứ thiệt còn lâu mới dám mơ tới. Có người đang nề gạ xin được làm phim truyện nhiều tập về cuộc đời của ông, với nhân cách là một nhà văn hóa thời đổi mới có đóng góp nhiều cho giang sơn... Và sau bao cuộc chinh phạt tận tụy thậm chí "bảo hoàng hơn vua" vì sự nghiệp làm trong lành tư tưởng từng lớp, Thông đã đựơc hưởng hồ hết những gì mà tiền tài danh vọng đã mời gọi, hứa: biệt thự, xe Lesus, những chuyến công du - hội thảo xuyên châu Âu, châu Á, hàm giáo sư, bằng tiến sĩ, và lũ đàn em giáp đang mở chiến dịch để Thông sẽ có cả danh hiệu Nghệ sĩ quần chúng. # nữa. chừng như mọi chuyện đều hanh thông, trơn, mọi con đường tới đích đang rộng mở với Thông. Nhưng, ở đời ai học được chữ ngờ! Trong những ngày cả xã hội tựa một cơn bão từ lớn tích tụ hàng triệu nỗi lo lắng, sợ hãi, bực tức, căm giận trước thảm cảnh cá chết biển chết khắp miền Trung, có một nhà báo trẻ đứng ra cùng một nhóm các nhà báo, kỹ sư, trạng sư, MC, nghệ sĩ trẻ dựng lên cái gọi là "Diễn đàn tìm sự thực cá chết". Đúng là một lũ ngựa non háu đá, thích chơi trèo tự khẳng định mình mà làm tổn hại ích lợi quốc gia một cách kinh khủng mà chúng không hề biết! Nhưng trước khi tìm ra được chút đỉnh sự thực mà nhiều người đang mong chờ thì chúng bay cần phải được một bài học về sự lễ độ, thậm chí sẽ phải lểu đểu suốt đời vì đã không tuân đạo đức nghề nghiệp giữa lúc vận mệnh quốc gia treo đầu đẳng! Thông bí hiểm chỉ đạo mở chiến dịch để truy quét, hạ bệ bọn trẻ dám liều mình vuốt râu hùm kia. Đó là nghề gia sản thuần thục của Thông. tất nhiên, ông chẳng ra mặt. Chỉ cần ông vạch ra vài cái ý cơ bản là sẽ có lâu lắc răm rắp thực hành một cách bài bản, có hệ thống lý luận vững chãi, nói chung là có học thức, trên cơ sở thả hỏa mù bằng vơ những gì là mode thời thượng: phản biện với ngụy biện, tự do với dân chủ, tương tác truyền thông với hiệu ứng cánh bướm... Chỉ sau hai ngày, một thời gian tên lửa trong cái xứ sở cái gì cũng chậm như rùa, một chiến dịch như thế đã được tung ra trên khắp các dụng cụ thông báo đại chúng. Ông chỉ cần ngồi nhà bật laptop, nhắm nháp ly Napoleon thượng thặng mà đắc chí rung đùi, vuốt cằm (tiếc là Thông chẳng có sợi râu nào!).Bỗng có một Status đập vào mắt Thông: "Này, ông Lý Thông! Chúng tôi biết là trong chiến dịch tệ lậu này, ông là người đứng sau múa gậy chỉ đạo. Chính ông và cả gia đình ông cũng đang bị đe dọa bởi một cái chết từ từ, thầm lặng nhưng khốc liệt đang treo trên đầu dân tộc này, thế mà sao ông chưa tỉnh ngộ, còn giơ bàn tay dính máu để đàn áp những thanh niên yêu nước thực thụ, bằng chữ nghĩa cũng nhơ bẩn như tâm hồn ông? Thất vọng về ông quá! Đau xót cho những người có quyền lực như ông quá!" Thông ném mạnh cái ly xuống đất, gầm lên, song tiếng gầm lại có gì the thé, tồi tội, đáng thương, tựa tiếng sủa của một con chó cưng quý tộc chỉ quen được vuốt ve chứ chưa bị mắng mỏ hoặc roi vọt bao giờ. Thông lập bập mở di động, rồi gào cho một đàn em luôn túc trực chờ lệnh ông: "Mày... Mày... Truy tìm ngay cái fây-búc có nic-nêm NTL! Nhanh... lên!" Chỉ mấy ngày sau, Stt đó đã tràn ngập thế giới phẳng, và chiến dịch lịch sử do Thông khởi xướng, chỉ đạo mang danh mới của đám đông là "Chiến dịch Lý Thông". tên tuổi ông nổi như cồn, và "đá" ném vào cái tiếng tăm ấy nếu quy thành lượng vật chất chắc xây đủ mấy cái lâu đài! Yến, con gái út của Thông đang chuẩn bị thi tốt nghiệp phổ thông trung học. Cô bé bị hành hạ khốn khổ trước những cái nhìn khinh thị, chế diễu, và những lời xì xầm của bạn bè: "Này, bộ phim Lý Thông cướp công và hãm hại Thạch Sanh đời mới bao giờ lên sóng nhỉ?" - "Xem nào, công chúa của kẻ sắp biến thành bọ hung vì hãm hại người vô tội có gì khác người không" - "Cạch nó ra nhé, kẻo mang vạ vào thân. Bố nó là kẻ gắp lửa bỏ tay người đấy" - "Ô, thế ra lớp mình cũng có hậu duệ của Gia Ve và Lý Thông cơ à?"... Bọn trẻ thời nay, dù có bị "bịt mắt bắt dê" để nhồi sọ bao điều ngớ ngẩn, hay bị lôi cuốn bằng đống trò kiểu "ý thức thể dục" của Nguyễn Công Hoan, cũng đã bắt đầu biết quan tâm đến thời cuộc theo cách cốt lõi và chân thực nhất có thể - chứ không chỉ theo định hướng của ông thầy và bố mẹ nữa. Nhưng bọn trẻ của cái lớp 12A đó không ngờ nổi rằng, cùng với dư luận từng lớp, chúng sẽ vô tình phạm một tội ác: đẩy Yến đến cái chết tức tưởi, thảm thương. Cô bé chịu đựng sao nổi hàng trăm ngàn mũi dùi chĩa vào cha mình, và cũng không thể nào chấp nhận nổi cha mình đã là kẻ đốn mạt như thế. Em tìm đến sự giải thoát tiêu cực như hồ hết những người có lòng tự trọng song yếu đuối và bất lực. Ước nguyện cuối cùng của em vỏn vẹn: "ba má tha lỗi cho con. Con là đứa con bất hiếu. Song con chẳng thể chịu đựng nổi nữa. Bố đã làm gì mà để cả xã hội khinh ghét, phỉ nhổ như thế? Con tin là bố có lý do chính đáng của mình. Nhưng bằng trí óc non nớt, con lại nhận thấy những người lên án bố có lý - cái lý cấp thiết cho cộng đồng. Mong bố thực sự nghĩ tới bọn trẻ chúng con... Vĩnh biệt ba má. Khi con chết, bố mẹ hãy đưa con về quê. Con gái bất hạnh của bố mẹ ". Mẹ Yến đã gần phát điên, gào thét, cào cấu chồng kịch liệt. Còn Thông đã dìm mình trong hàng lít rượu tây rượu ta để mong xoa dịu vết đâm tử thương vào tim mà tinh thần tỉnh táo duy nhất còn nổi lên được lào thào: "trời đất ơi, ta đã bị quả báo thật rồi sao?". Thông định rời con chó đá, ra mộ con gái để tâm sự, thành khẩn tạ lỗi với nó. Nhưng đôi chân ông đã trở thành nặng trịch. Không có giọt rượu nào nữa vào lúc này, sao tâm tưởng ông lại quay cuồng, đảo điên. bỗng, ông cảm nhận được đến cùng tận cái mát lạnh của nền đất nện thân thuộc ngày xưa... bất chợt văng vẳng bên tai ông mấy câu hoài cảm của ông chủ cựu binh - nho gia: "Di xú, di hương... thây những kẻ/ Ta rồi để lại mấy vần thơ". Rồi, như hầu hết những người Việt thực sự xưa - nay vào lúc can dự hay nguy ngập nhất, ông bất giác hướng tâm về đức Phật: "Cầu xin đức Phật, cho con trở lại làm kiếp con mực ngày xưa... Một kiếp bình an, dù bần hàn song thanh tú, không có thù hằn, đố kỵ, độc ác, với lòng sát nguyên thủy thuần phác nâng đỡ cho hồn người..." Dường đấng cao xanh cũng hiểu được nguyện ước thực tâm của Thông. Toàn thân ông dần hóa thành một con chó đá. Có điều, nó không mang dáng hình của con chó đá cũ, mà tạc vào không gian một con chó sói căng mình lên, nhe nanh uất hận tru về nơi hoang dã... Các ngôi chùa Việt thường có hai tượng hộ pháp xoàn Thiện - Ác. Tại một ngôi nhà cổ bình dị ở một làng quê vốn nghèo xác và đang kiệt quệ kia, giờ đây đang hiện diện hai con chó đá cũng mang biểu tượng Thiện - Ác như vậy để bảo vệ phần âm đức, và mong răn dạy cho thiên hạ chút bài học về Tình thương và ân tình đang mất dần đi.
